सम्पदा

सम्पदा पुनर्जागरण अभियानको शुरूआत, पत्ता लगायो अमेरिकाको म्यूजियममा दुई नेपाली मूर्ति

समाचार हिमालखबर

नेपाली सम्पदा बचाउन र चोरी भएका मूर्तिलाई स्वदेश फिर्ता ल्याउने उद्देश्यले ‘सम्पदा पुनर्जागरण अभियान’ शुरूआत गरिएको छ।

चोरी भएको ३७ वर्षपछि लक्ष्मी-नारायणको मूर्ति अमेरिकाद्वारा नेपाली राजदूतावासलाई हस्तान्तरण पाटनबाट चोरी भएको झन्डै चार दशकपछि लक्ष्मी-नारायणको मूर्ति नेपाल फिर्ता हुने भएको छ। अमेरिकाको संघीय अनुसन्धान ब्यूरो (एफबीआई)ले लक्ष्मी-नारायणकाे मूर्तिलाई वासिङ्टन डीसीस्थित नेपाली राजदूतावासमा बुझाएकाे छ।

राजा नरेन्द्रदेव लगायतको मूर्ति भूगोलपार्कमा तत्काल प्रतिस्थापन नगर्न सर्वोच्च अदालतको आदेश सर्वोच्च अदालतले भूगोलपार्कमा तत्कालै राजा नरेन्द्रदेव, बन्धुदत्त आचार्य र ललीतज्यापुको संयुक्त मूर्ति प्रतिस्थापन नगर्न आदेश दिएको छ।

सिहालोवादसूत्रः लैंगिक समानताको बुद्ध सूत्र कतिपयले गौतम बुद्धलाई महिलाप्रति असंवेदनशील र धर्मोपदेशमै विभेद गर्ने अर्का मार्गदर्शक भनेका छन्। तर, बौद्धधर्म मात्र नै यस्तो धर्म हो, जहाँ लैंगिक समानतालाई अनिवार्य आचारव्यवहार मानिएको छ।

स्वयम्भु क्षेत्रलाई संरक्षण गरेरै चक्रपथ विस्तार गर्छौंः मन्त्री नेम्वाङ भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री वसन्तकुमार नेम्वाङले स्वयम्भु क्षेत्रलाई संरक्षण गरी चक्रपथ विस्तार कार्यलाई अगाडि बढाइने बताएका छन्। स्वयम्भु विश्व सम्पदा क्षेत्र बचाउ अभियानका अभियन्ताहरूसँग उनले मंगलबार भेट गरी स्वयम्भु क्षेत्रलाई जोगाएर नै सडक विस्तारको कार्य गरिने बताएका हुन्।

सम्पदा होइन स्वयम्भूको बुद्धपार्क बलजफ्ती दबाबमा बनाइएको स्वयम्भू क्षेत्रस्थित बुद्धपार्क न कहिल्यै विश्वसम्पदा थियो न हुनेछ । त्यसैले सडक विस्तारमा पार्कको केही जमीन पर्नुले सम्पदा क्षेत्रमा कुनै असर पार्दैन ।

नारायणहिटी दरबार संग्राहलयभित्र रहेको 'श्री सदन' सर्वसाधारणका लागि खुला नारायणहिटी दरबार संग्राहलयभित्र रहेको तत्कालिन राजा वीरेन्द्र शाहको निजी निवास ‘श्री सदन’ सर्वसाधारणहरूका लागि खुला भएको छ। संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री योगेश भट्टराईले आज औपचारिक रुपमा शुरुआत गरेसँगै आइतबारबाट ‘श्रीसदन’ सर्वसाधारणका लागि खुला हुनेछ।

यसरी भयो पुनर्निर्माण गरिएको रानीपोखरीको उद्घाटन (तस्वीरहरु) राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पुननिर्माण गरिएको ऐतिहासिक रानीपोखरीको उद्घाटन गरेकी छिन्। साढे पाँच वर्षअघि १२ वैशाख २०७२ को भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त रानीपोखरीको पुननिर्माण सम्पन्न भएपछि बुधबार राष्ट्रपति भण्डारीले उद्घाटन गरेकी हुन्।

बुधबार राष्ट्रपतिले रानीपोखरीको उद्घाटन गर्दै पुनःनिर्मित रानीपोखरीको उद्घाटन बुधबार हुने भएको छ। बुधबार दिउँसो १२ बजे राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पुनःनिर्मित रानीपोखरीको उद्घाटन गर्ने शहरी विकास मन्त्री कृष्णगोपाल श्रेष्ठले बताए।

भूकम्पले भत्किएका दरबारहरूको यसरी हुँदैछ पुनर्निर्माण राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले २०७२ सालको भूकम्पबाट क्षति भएका पुरातात्विक महत्वका ऐतिहासिक दरबारहरूको मौलिकताको अधिकतम सुरक्षा हुने गरी पुननिर्माणको काम भइराखेको बताएको छ।

मल्लकालीन मौलिकतामा रानीपोखरी सम्पदाप्रेमी स्थानीय, अभियन्ता र विज्ञहरूको अथक् प्रयत्नले आज रानीपोखरीले मल्लकालीन मौलिकतामा फर्कने अवसर पाएको छ ।

सौभाग्य प्रधानाङ्ग: सांस्कृतिक शहरले बनायो पुरातत्वविद् जात्रैजात्राको शहर भक्तपुरमा जन्मे–हुर्केकी सौभाग्य प्रधानाङ्गले संस्कृति, सम्पदाप्रतिको चाखका कारण यसैलाई कार्यक्षेत्र बनाइन्। दुई दशकदेखि यो क्षेत्रमा समर्पित उनी पछिल्लो समय महत्वपूर्ण अभिलेखको अध्ययन र संरक्षण गर्ने जिम्मेवारीमा छिन्।

सातौँ शताब्दीको प्रविधिबाटै काष्ठमण्डप पुनःनिर्माण हुँदै विश्वसम्पदा सूचिमा सूचिकृत हनुमानढोका परिसरमा रहेको काष्ठमण्डपको शनिबार धलिं (मुख्य दलिन) पूजा सम्पन्न भएको छ। सातौँ शताब्दीको काष्ठमण्डपलाई पुरानै प्रविधिबाट पुनःनिर्माण गरिँदैछ।

ठोरीका बासिन्दा भन्छन्- 'राम जन्मभूमि अयोध्या यहीं छ!'(भिडिआ‍े रिपाेर्टसहित)

रिपोर्ट हिमालखबर

भगवानहरूको सभा गर्ने डाँडा ‘भगवाननगर डाँडा’ र बाँदरहरू नुहाउने खोला ‘ढेंडेखोला’, बाँदर झुल्ने ठाउँ ‘बाँदरझुला’ पनि रहेका छन् । गुफा नजिकै रहेको पहाडको चट्टानमा सीताले शिवलिङ्गको आकृति खोपेर रामको तपस्या गरेको जुन आकृति अहिले पनि सुरक्षित भएको स्थानीय बताउँछन् ।

‘भगवान भरोसा’ मा हाम्रा ऐतिहासिक सङ्ग्रहालय सबै कुरा एकै थलोमा आफूअनुकूल अवलोकन गर्न पुग्नुपर्ने गन्तव्य नै सङ्ग्रहालय हो।

सर्वाेच्चकाे ताकेतामा राष्ट्रिय अभिलेखालय भारतबाट हराइसकेका र अन्यत्र पनि अपूर्ण अवस्थामा रहेका कतिपय ग्रन्थहरूको पूर्णताका लागि नेपालको अभिलेखालयका सामग्री उपयोगी भएका छन्।

विश्व सम्पदा सूचिबाट हट्ने खतरामा लुम्बिनी : अध्ययन गर्दै यूनेस्को लुम्बिनी विकास कोषभित्र गुरुयोजना विपरित निर्माण गरिएका संरचनाले लुम्बिनी विश्व सम्पदा सूचिबाट हट्ने खतरा बढेको छ ।

प्रचारको लोभमा भ्रामक किंवदन्ती लुम्बिनी क्षेत्रमा प्राचीन अवशेषहरू पाइनु नौलो विषय होइन तर, सबै अवशेषबारे किंवदन्ती रचेर गौतम बुद्ध र बौद्ध धर्मसँग जोड्नु ठाउँ प्रचारको लोभ मात्र हो।

काठमाडौंमा ‘गुफा पर्यटन’ जात्रा, पर्व, मन्दिर र तिनको ऐतिहासिकतासँगै काठमाडौं उपत्यकामा पर्यटक रिझाउन यहाँका प्राचीन गुफा नयाँ आकर्षण बन्न सक्छन्।

सिला बन्दै शिलालेख सम्पदाको ऐतिहासिक र पुरातात्विक प्रमाण शिलालेख संरक्षणमा पर्याप्त चासो र चिन्ता नगरिंदा भएका अमूल्य शिलालेखहरु पनि हराउने/नष्ट हुने अवस्थामा छन्।

सम्पदा संरक्षणमा हराएको चेत विश्व सम्पदा सूचीमा परेका संसारभरका सम्पदा वरिपरि ‘गर्न नहुने’ कार्यहरूको मापदण्ड तोकिएको हुन्छ तर हामीकहाँ भने त्यसलाई बेवास्ता गरिन्छ।

पनौती विश्व सम्पदामा सूचीकृत हुने

युनेस्कोद्वारा प्रस्तावित पनौतीलाई विश्व सम्पदामा सूचीकृत गर्ने काम तीव्र गतिमा अघि बढिरहेको समेत नगरपालिकाले जनाएको छ ।

जोगाऔं स्वाद सम्पदा

‘पर्यटन प्रवर्द्धन र पहिचानका लागि’ भ्यूटावर र मूर्ति निर्माणलाई तीव्रता दिइरहेका स्थानीय र प्रदेश सरकारहरूले पनि बुझ्नु जरूरी छ, हाम्रा गाउँठाउँ घुम्न आउने पर्यटकलाई अनावश्यक संरचनाले भन्दा हाम्रा सांस्कृतिक र परम्परागत परिकारले बढी आकर्षित गर्नेछन्।

गुठी जग्गा होइन, सम्पदा होः संस्कृतिविद् डा. गोविन्द टण्डन

मैले २०५२ सालमै प्रकाशित नेपालमा गुठीव्यवस्था भन्ने पुस्तकमा गुठीमाथिको अतिक्रमणको सम्भावनाबारे लेखेको थिएँ ।

दुई सम्पदा जोड्ने महानगरको गुरुयोजना सार्वजनिक

काठमाडौं महानगरपालिकाले स्वयम्भू र हनुमानढोका दरबार क्षेत्रलाई जोड्न गुरुयोजना सार्वजनिक गरेको छ ।

सम्पदा क्षेत्रमा घातक कंक्रिट मोह

ऐतिहासिक तथा सांस्कृतिक सम्पदा क्षेत्रमा सिमेन्टको प्रयोग गर्न नहुने मापदण्ड विपरीत कंक्रिट मोह देखिनु घातक छ।

1 2 Next

सम्पर्क

हिमालमिडिया प्रा.लि

हिमालखबर

हामीसँग जाेडिनुहाेस्

नेपाली टाइम्स