HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
संस्कृति
अँध्यारोमा लुकेर बसेको थिएँ, मदन पुरस्कारले उज्यालोमा ल्याइदियो : नृत्यशास्त्री थापा
अँध्यारोमा लुकेर बसेको थिएँ, मदन पुरस्कारले उज्यालोमा ल्याइदियो : नृत्यशास्त्री थापा
कला हिमालखबर
जगदम्बा-श्री सम्मानबाट सम्मानित हुन लागेका नृत्यशास्त्री भैरवबहादुर थापाले आफूलाई मदन पुरस्कार गुठीले अँध्यारोबाट उज्यालोमा ल्याएको बताएका छन्।
मदन पुरस्कार विजेता इङ्नाम भन्छन्- कथा सुने जस्तो भयो, विश्वासै लागेन
मदन पुरस्कार विजेता इङ्नाम भन्छन्- कथा सुने जस्तो भयो, विश्वासै लागेन
मदन पुरस्कार विजेता लेखक भगिराज इङ्नामले आफ्नो पुस्तकले पुरस्कार पाएको सुन्दा विश्वासै नलागेको बताएका छन्।
थापालाई जगदम्बा-श्री सम्मान र इङ्नामलाई मदन पुरस्कार
थापालाई जगदम्बा-श्री सम्मान र इङ्नामलाई मदन पुरस्कार
जगदम्बा-श्री सम्मान नृत्यशास्त्री भैरवबहादुर थापालाई र मदन पुरस्कार लेखक भगिराज इङ्नामलाई प्रदान गरिने भएको छ।
बौद्धिक परनिर्भरता विरुद्धको पहिलो पाइला (पुनःप्रकाशित) इतिहास
बौद्धिक परनिर्भरता विरुद्धको पहिलो पाइला (पुनःप्रकाशित) नयराज पन्तकै शैलीमा अरू क्षेत्रमा पनि काम गरिएको भए नेपाल विद्याका केही हाँगाबिंगाको केन्द्र बन्थ्यो, अहिले जस्तो सबै क्षेत्रमा परमुखापेक्षी हुँदैनथ्यो।
सुजित मैनालीको पुस्तक ‘सती’ सार्वजनिक पुस्तक
सुजित मैनालीको पुस्तक ‘सती’ सार्वजनिक मानव इतिहासकै क्रूरतम अध्याय मानिने सती प्रथाबारे सुजित मैनालीले लेखेको पुस्तक ‘सती : इतिहास र मीमांसा’ सार्वजनिक भएको छ।
सम्पदा पुनर्जागरण अभियानको शुरूआत, पत्ता लगायो अमेरिकाको म्यूजियममा दुई नेपाली मूर्ति समाचार
सम्पदा पुनर्जागरण अभियानको शुरूआत, पत्ता लगायो अमेरिकाको म्यूजियममा दुई नेपाली मूर्ति नेपाली सम्पदा बचाउन र चोरी भएका मूर्तिलाई स्वदेश फिर्ता ल्याउने उद्देश्यले ‘सम्पदा पुनर्जागरण अभियान’ शुरूआत गरिएको छ। 
सुवासित काइतेन कला
सुवासित काइतेन कोभिड-१९ महामारीबीच भिजुअल आर्टिस्ट सुवास तामाङले तामाङ समुदायको इतिहास, स्मृति र पहिचान विश्वमाझ ‘काइतेन’ गर्दैछन्।
तामाङलाई यसरी बनाइयो घोडचढी सेनाबाट निशस्त्र इतिहास
तामाङलाई यसरी बनाइयो घोडचढी सेनाबाट निशस्त्र लिच्छवीकालमा घोडचढीजस्तो सम्मानजनक कामले आफ्नो वीरता र सौर्य देखाउँदै आएका उनीहरुलाई क्रमश निशस्त्र बनाउन थालियो। इतिहास शिरोमणि आचार्यको ‘श्री ५ बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाहको संक्षिप्त जीवनी’ (२०६१ः ४१८) मा तामाङलाई पाखाबाली हुने जग्गा किपटका रुपमा दिएर युद्धको समयमा भारी बोकाउने गरिन्थ्यो भनी उल्लेख गरिएको छ।
उहिलेका शासकले पुस्तक जोगाए, अहिलेकाले वास्तै गरेनन् इतिहास
उहिलेका शासकले पुस्तक जोगाए, अहिलेकाले वास्तै गरेनन् लिच्छविदेखि राणा शासकहरूले पुस्तकको संरक्षण गरेको अभिलेख पाइन्छ। तर, अहिलेको पुस्ता इतिहास र पुस्तकको संरक्षणमा जिम्मेवार बन्न सकेन।
दिवंगत पितालाई अर्पण गर्दै अलका आत्रेय चूडालको ‘निनाद वल्लरी’ वाङ्‌मय
दिवंगत पितालाई अर्पण गर्दै अलका आत्रेय चूडालको ‘निनाद वल्लरी’ चूडालले आफ्ना दिवंगत पिता साहित्यकार विष्णुराज आत्रेय ‘लाटो साथी’ को प्रथम वार्षिकीमा पितालाई अर्पण गरेर लेखिएको शोककाव्य हो, ‘निनाद वल्लरी’।
‘कोहिनूर’ को युद्धकथा  इतिहास
‘कोहिनूर’ को युद्धकथा  नेपाल-अंग्रेज युद्धपछि बलभद्र कुँवर सन् १८१७-१८ तिर पञ्जाब गए। सन् १८१३ मा हात परेको कोहिनूर हीराका लागि बलभद्रले अफगान सेनासँग युद्ध लडेको र सोही युद्धमा वीरगति पाएको तथ्य गलत छ। त्यो युद्धको कोहिनूर हीरासँग कुनै सम्बन्ध छैन।
कस्तो होला महामारीपछिको मनोरञ्जन क्षेत्र? कला
कस्तो होला महामारीपछिको मनोरञ्जन क्षेत्र? महामारीले थला पारेको क्षेत्र हो- मनोरञ्जन क्षेत्र। आफूलाई उद्योगका रूपमा विकास गर्न खोजिरहेको यो क्षेत्र यति वेला नराम्ररी खुम्चिएको मात्र छैन, सर्जकका सिर्जना पनि सुनिन र देखिन पाएका छैनन्।
अंग्रेजीबाट लतारिएको नेपाली भाषा वाङ्‌मय
अंग्रेजीबाट लतारिएको नेपाली भाषा शब्द निर्माण गर्दा हुन्छ र निर्माण गर्नु पनि पर्छ, आफ्नो भाषाको भण्डारलाई भरिपूर्ण बनाउने हो भने। नत्र अर्काको भाषाको भरौटे र लाचार छाया मात्र रहन जान्छौं।
‘सांस्कृतिक क्रान्तिका धरोहर गुमायौं’ समाचार
‘सांस्कृतिक क्रान्तिका धरोहर गुमायौं’ जनवादी एवं प्रगतिशील गायक जेबी टुहुरेको बिहीबार ७८ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ।
‘हास्यव्यङ्ग्यको नाममा अश्लीलता नदेखाऔं’ कला
‘हास्यव्यङ्ग्यको नाममा अश्लीलता नदेखाऔं’ कलाकार दीपाश्री निरौलाको बुझाइमा हास्यव्यङ्ग्यको पनि सीमारेखा हुन्छ, तर यस्तो सीमा नाघेर अश्लील सामग्री पस्किँदा कलाकारिता क्षेत्र नै बदनाम भइरहेको छ।
बब्लु
बब्लु
वाङ्‌मय हिमालखबर
दशैंमा निस्कने नयाँ नोट जस्तो थियो सागरको अनुहार। सफा। कटकटे। ओल्टाइपल्टाई हेरिरहूँ जस्तो लाग्ने। सुमसुम्याइरहूँ जस्तो लाग्ने।
सम्पदाको संरक्षणमा स्थानीयकै जागरुकता जरुरी
सम्पदाको संरक्षणमा स्थानीयकै जागरुकता जरुरी
प्राचीन सम्पदाको संरक्षणमा स्थानीयवासीकै जागरुकता आवश्यक हुने सरोकारवालाले औंल्याएका छन्।
पाँच सय वर्षअघिको त्यो काबुल !
पाँच सय वर्षअघिको त्यो काबुल !
भारतमा मुगल साम्राज्य बसाउने चर्चित बादशाह जाहिरूद्दीन मोहम्मद बाबरले १४ जुन १५०४ मा काबुल विजय गरेका थिए। हालै तालिबानले कब्जा गरेर फेरि चर्चित बनेको काबुलका बारेमा उनै बाबरको वर्णन:
गुम्बाडाँडाको आकर्षण ढुंगामा कला कला
गुम्बाडाँडाको आकर्षण ढुंगामा कला नौ वर्षअघि अन्तर्राष्ट्रिय मूर्तिकला कार्यशालामा विभिन्न देशका २३ कलाकारले बनाएका ढुंगाका मूर्ति अहिले भने हेटौंडाको गुम्बाडाँडा मूर्ति पार्कका आकर्षण बनेका छन्।
नागपूजा : धर्म र संस्कृतिसँग जोडिएको इतिहास संस्कृति
नागपूजा : धर्म र संस्कृतिसँग जोडिएको इतिहास कतिपय लेखकले नागपञ्चमी तथा नागपूजाको प्रचलन बौद्ध समाजमा भएको वर्णन गरे पनि यो संस्कृतिसँग सम्बन्धित पर्व भने होइन।
एकै होइनन् गथांमुगः र घण्टाकर्ण संस्कृति
एकै होइनन् गथांमुगः र घण्टाकर्ण नेवार समाजमा सकारात्मक रूपमा लिइने ‘गथांमुगः’ र गैरनेवार समाज राक्षसका रूपमा लिइने ‘घण्टाकर्ण’लाई पर्यायवाची शब्दका रूपमा आफूखुशी प्रयोग गर्नु संस्कृति र इतिहासको अवशेषलाई मास्नु हो।
इतिहासकार शंकरमान राजवंशी, जसको मृत्यु कुनै खबर बनेन! इतिहास
इतिहासकार शंकरमान राजवंशी, जसको मृत्यु कुनै खबर बनेन! कुनै एक विषयमा दक्षता हासिल गर्दैमा इतिहास लेखनको क्षेत्रमा काम गर्न सकिँदैन। भाषा, ज्योतिष विज्ञान, गणित, विज्ञान, लिप्यन्तर, रूपान्तर, भाषान्तर, व्याख्या, विवेचना जस्ता विषयमा दक्षता हुनैपर्छ। शंकरमान तिनैमध्येका एक थिए।
बल्झिरहने १९५० को नेपाल-भारत मैत्री सन्धिको घाउ इतिहास
बल्झिरहने १९५० को नेपाल-भारत मैत्री सन्धिको घाउ नेपाल र राणा शासन दुवै कमजोर भएका वेला भारतसँग सन् १९५० मा गरिएको शान्ति तथा मैत्री सन्धि नेपालका लागि अहितकर, असान्दर्भिक र असमान रहेको आवाज उठ्दै आए पनि पुनरावलोकन हुन सकेको छैन। 
मदन पुरस्कारको श्रेष्ठ सूचीमा नौ पुस्तक वाङ्‌मय
मदन पुरस्कारको श्रेष्ठ सूचीमा नौ पुस्तक मदन पुरस्कारका लागि श्रेष्ठ सूचीमा नौ पुस्तक छनोट भएका छन्।
उहिलेको फौदारी बजार, अहिलेको मुन्धुम पदमार्ग संस्कृति
उहिलेको फौदारी बजार, अहिलेको मुन्धुम पदमार्ग खोटाङ, भोजपुरका साथै सोलुखुम्बु र संखुवासभाको पनि केही भाग छोएको मुन्धुम मार्ग रहेको क्षेत्र खासमा कुनै समय लडाइँ झगडा हुने फौदारी भूमि हो।
यी थिए उत्तम नेपाली कला
यी थिए उत्तम नेपाली मनैदेखि कलाकार थिए, उत्तम नेपाली। अमेरिका बसाइमा तीन पटक हृदयाघात हुँदा पनि अस्पतालका भित्ताहरू खाली खाली देखेर उनलाई चित्र बनाउन मन लाग्यो रे।
क्यानभासका बादशाह उत्तम नेपाली कला
क्यानभासका बादशाह उत्तम नेपाली अमूर्त कलाका अग्रज कलाकार उत्तम नेपालीले अर्धमूर्त विम्बमा स्रष्टाका अनुहारलाई काव्यात्मक स्वरूप प्रदान गरेका थिए। यही कला नै कला र साहित्यको निकटता प्रकट गर्ने एक माध्यम बनेको थियो।
के लिच्छविकाल 'स्वर्णयुग' नै थियो ? इतिहास
के लिच्छविकाल 'स्वर्णयुग' नै थियो ? लिच्छविकाललाई स्वर्णयुग मान्दा यहाँका आदिवासी जनजातिहरूको सांस्कृतिक योगदान एवम् मल्लकालीन नेवारी सभ्यताको देनलाई इतिहासमा कहाँनेर राख्ने भन्ने प्रश्नको जवाफ खोज्नुपर्छ।
अन्तिम पात वाङ्‌मय
अन्तिम पात सुरीले झ्यालबाट बाहिर हेरी। त्यहाँ जुनीले के गनेकी होली? त्यहाँ त अर्को घरको भित्ता मात्र थियो। त्यहाँ भित्ताको छेउमा एउटा बूढो रूख थियो। ठन्डी महीनाको चिसोले यसलाई भेटिसकेको थियो। यसका हाँगाबाट पातहरू प्रायः झरिसकेका थिए।
गोग्राह कार्यशालामा पुरस्कृत तीन फिल्मले उठाएका प्रश्न कला
गोग्राह कार्यशालामा पुरस्कृत तीन फिल्मले उठाएका प्रश्न विद्यमान शिक्षा व्यवस्थाका कारण फरक क्षमताका व्यक्तिले भोग्नुपर्ने सास्ती, वैदेशिक रोजगारीले निम्त्याएको पारिवारिक सम्बन्धको खाडल र महिलामाथि हुने दुर्व्यवहारबारे प्रश्न उठाइएका तीन फिल्म पुरस्कृत भएका छन्।